Różne znaczenia słowa right
In the right place at the right time, czyli zawsze do usług
Być może słyszeliście ten dowcip, w którym podczas wykładu profesor lingwistyki mówi, że w żadnym języku dwa słowa o pozytywnym wydźwięku nie dają przeczenia, na co z sali dochodzi reakcja jednego ze słuchaczy:
| playYeah, right. |
Yeah, right to odpowiednik polskiego Akurat! (inaczej: Aha, już to widzę). Reagujemy tak, aby wyrazić niedowierzanie czemuś, co właśnie usłyszeliśmy, a zatem odpowiedź studenta, mimo że składa się z dwóch pozytywnych słów, w rzeczywistości jest negacją. Swoją reakcją słuchacz błyskotliwie dowiódł, że opinia profesora jest błędna.
Jeśli śledzicie uważnie wpisy na naszym blogu, prawdopodobnie pamiętacie, że różne sposoby mówienia tak i nie po angielsku omówiliśmy już w jednym z wcześniejszych tekstów. Niedawno pisaliśmy też o tym, jak mówić, że się z kimś zgadzamy lub nie. Wspomniane right niesie jednak tyle treści, że jest wdzięcznym tematem na odrębny artykuł. Przekonacie się, że right służy nie tylko do przytakiwania lub negowania opinii.
różne zastosowanie słowa right
Gdy poznajemy nowe słowo w języku obcym, często kojarzymy je z określoną częścią mowy, co ułatwia poprawne użycie wyrazu. Right płata nam jednak figla – bywa przymiotnikiem, przysłówkiem, rzeczownikiem, czasownikiem oraz pojawia się w wykrzyknieniach. Nie wierzycie? Spójrzcie na przykłady.
| playTurn right at the crossroads. | Na skrzyżowaniu skręć w prawo. |
| playWhat's that in your right hand? | Co tam masz w prawej ręce? |
| playI hope you'll make the right decision. | Mam nadzieję, że podejmiesz właściwą decyzję. |
| playYou'll see the bank right in front of you. | Dokładnie na wprost zobaczysz bank. |
| playCan you do something right for once? | Możesz choć raz zrobić coś dobrze? |
| playHow long has the right been in power? | Od jak dawna prawica jest u władzy? |
| playDo you know the right answer to question three? | Znasz poprawną odpowiedź na trzecie pytanie? |
| playStand on the right, please. | Proszę stanąć po prawej stronie. |
| playThe film focuses on the fight between right and wrong. | Film skupia się na walce dobra ze złem. |
| playYou have no right to tell me what to do! | Nie masz prawa mówić mi, co mam robić! |
| playShe isn't coming, right? | Ona nie przyjdzie, co nie? |
| playRight, shall we start? | No dobra, zaczynamy? |
| play'You stay here and I'll get the tickets.' 'Right!' |
Ty zostań tutaj, a ja pójdę po bilety. OK! |
Teraz już Was przekonaliśmy? Right, przejdźmy zatem do szczegółów.
right jako przymiotnik
Ach, żeby wystarczył podział na części mowy... Niestety, w poszczególnych kategoriach right ma kilka znaczeń.
Pierwsze znaczenie przymiotnika right, które poznajemy już na początku przygody z językiem angielskim, to prawidłowy, poprawny.
| playAm I doing this the right way? | Czy robię to w prawidłowy sposób? |
| playYou gave the right answer to each question in the test. | Udzieliłeś prawidłowej odpowiedzi na każde pytanie w teście. |
Przyda się także, gdy chcemy przyznać komuś rację:
| playYou were right about Mike. He's a cheat. | Miałaś rację co do Mike'a. To oszust. |
| playFaulkner didn't write Animal Farm. Am I right? | Faulkner nie napisał Folwarku zwierzęcego. Mam rację? |
Kolejne znaczenie to prawy:
| playI can't find my right shoe. Have you seen it? | Nie mogę znaleźć prawego buta. Widziałeś go gdzieś? |
| playMy school is on the right side of the street. | Moja szkoła jest po prawej stronie ulicy. |
Right to także odpowiedni, właściwy, czyli taki, który komuś do czegoś pasuje:
| playThe temperature was just right to have a swim in the sea. | Temperatura była odpowiednia, żeby popływać w morzu. |
| playMaria seems to have the right qualifications for the job. | Maria wydaje się mieć odpowiednie kwalifikacje na to stanowisko. |
Dopiero na poziomie wyższym średnio zaawansowanym poznajemy bardzo ważne znaczenie przymiotnika right, a mianowicie słuszny, właściwy moralnie, uczciwy. W tym znaczeniu right użyjemy np. w sytuacjach, kiedy na usta ciśnie nam się komentarz: Tak się nie robi! To nie fair! Tak nie można! To podłe!
| playYou can't leave your children like that! It's just not right. | Nie możesz tak zostawić swoich dzieci! To po prostu nie jest uczciwe. |
| playIs it right to talk about people behind their backs? | Czy to uczciwe, żeby mówić o ludziach źle za ich plecami? |
right jako przysłówek
Dość wcześnie w procesie nauczania języka angielskiego wprowadzony jest przysłówek w prawo.
| playAt the end of the street you must turn right. | Na końcu ulicy musicie skręcić w prawo. |
| playShould we go left or right? | Mamy iść w lewo czy w prawo? |
Kolejne znaczenie przysłówka right to dokładnie, prosto.
| playSuddenly a huge cathedral appeared right in front of us. | Nagle dokładnie przed nami ukazała się ogromna katedra. |
| playHe hit me right on the nose. | Uderzył mnie prosto w nos. |
Spójrzmy jeszcze na przykłady z przysłówkiem dobrze, właściwie:
| playYou treated him right. Don't worry too much. | Potraktowałaś go właściwie. Nie przejmuj się zbytnio. |
| playDid I spell your surname right? | Czy dobrze napisałem twoje nazwisko? |
right jako rzeczownik
Rzeczownik right to prawa strona.
| playWe drive on the right here. | Tutaj jeździmy po prawej stronie. |
| playWho's that guy on Sue's right? | Kim jest ten facet po prawej stronie Sue? |
Prawa obywatelskie, konstytucyjne, mniejszości, zwierząt... Jeśli są Wam bliskie i chcecie się na ich temat wypowiadać, trzeba znać rzeczownik right:
| playAre women's rights observed in your country? | Czy w twoim kraju przestrzega się praw kobiet? |
| playThe goverment's recent move is clearly a violation of civil rights. | Ostatni ruch rządu jest wyraźnie pogwałceniem praw obywatelskich. |
Mamy też coś dla kierowców:
| playWho's got right of way here? There's no sign. | Kto tutaj ma pierwszeństwo przejazdu? Nie ma znaku. |
Żyjemy w trudnych, ale ciekawych politycznie czasach, być może zainteresuje Was więc użycie rzeczownika right w znaczeniu prawica. Określenia tego używamy w odniesieniu do prawicowych ugrupowań, partii, poglądów. Co ciekawe, można pisać je też dużą literą – w obu przypadkach trzeba jednak pamiętać o przedimku the:
| playThe Right came to power ten years ago. | Prawica doszła do władzy dziesięć lat temu. |
| playI've never supported the right. | Nigdy nie popierałem prawicy. |
right w wykrzyknieniach
W przykładach, które przedstawiliśmy na początku artykułu, zauważyliście zapewne kilka wykrzyknień czy też wtrąceń. Right używa się także w języku mówionym
- dla wyrażenia zgody:
| play'And don't forget to call Jack!' 'Right!' |
I nie zapomnij zadzwonić do Jacka! OK! |
- jako wstępu wypowiedzi:
| playRight, I think we're ready to start. | No dobrze, chyba możemy zaczynać. |
- w pytaniach, gdy oczekujemy potwierdzenia:
| playYou're from Glasgow, right? | Jesteś z Glasgow, tak? |
right jako czasownik
Czasownik right nie należy do niezbędnych, niemniej jednak może Wam się przyda:
| playI hope one day the wrong done to your family will be righted. | Mam nadzieję, że któregoś dnia zło wyrządzone waszej rodzinie zostanie naprawione. |
| playFortunately the boat was light enough for the four of us to easily right it when it capsized. | Na szczęście łódka była na tyle lekka, że nasza czwórka z łatwością z powrotem postawiła ją po wywrotce. |
Skoro mowa o czasownikach, warto wspomnieć czynność, którą z pewnością wykonujecie wiele razy każdego dnia, a mianowicie klikanie prawym przyciskiem myszki komputerowej, czyli po angielsku:
| playright-click |
right w idiomach
Takie wszędobylskie słowo oczywiście znajdzie się też w idiomach, np:
| playToo right. | Pełna racja. Pełna zgoda. Dokładnie tak. |
| play'You need to push the right buttons to get a good job here.' 'Too right.' |
|
| playget off on the right foot | dobrze coś zacząć |
| playI seem to have got off on the right foot with the new boss. | |
| playin one's own right | dzięki własnej pracy, talentowi, wysiłkom, etc. |
| playHe didn't want to owe anything to his famous father and tried to make a career in his own right under a false name. | |
| playright on the money | trafny, prawidłowy, akuratny |
| playHer analysis of the current situation on the market was right on the money, as usual. | |
| playby rights | zgodnie z zasadami, według prawa |
| playBy rights, you should have reported the incident to your supervisor. | |
| playbe as right as rain | być zdrowym jak ryba |
| playBrian's as right as rain, Mrs Fox. Nothing to worry about. | |
| playin the right place at the right time | we właściwym miejscu o właściwym czasie |
| playWhat happened was a coincidence. I was in the right place at the right time, that's all. | |
| playbe on the right track | być na dobrej drodze |
| playThere's still a lot of work ahead before the project is completed but we're on the right track. | |
| playbe not quite right in the head | mieć nie po kolei w głowie |
| playCan you believe Mark's decided to quit his cushy job and go into teaching? He's not quite right in the head, if you ask me. | |
| playpress the right buttons | przyciskać właściwe guziki (żeby osiągnąć cel) |
| playpush the right buttons | |
| playpress all the right buttons | |
| playpush all the right buttons | |
| playThat boy's made a very impressive career in just two years. He certainly knows how to press the right buttons! | |
| playleft, right and centre | cały czas; wszędzie; na prawo i lewo |
| playWe've been looking for the right candidate left, right and centre with no luck so far. |
Jak to wszystko spamiętać? Po pierwsze, nie wszystko naraz – no chyba że przespaliście kilka lat w szkole i teraz rzucacie się na głęboką wodę typu egzamin C1 Advanced (CAE) lub wyżej. Nasze artykuły mają pomóc w uporządkowaniu wiedzy, ewentualnie w jej uzupełnieniu. Zakładamy też, że wybierzecie z nich coś, co jest Wam akurat potrzebne lub wydaje się ciekawe.
Oczywiście, naszym zdaniem wszystko w tych artykułach jest godne uwagi.
| playWe're right, right? |