Różnica między used to, get used to i be used to

Force of habit, czyli jak po angielsku mówić o przyzwyczajeniach

Mówi się, że przyzwyczajenie jest drugą naturą człowieka. Bardzo trudno zmienić nawyki, które towarzyszą nam przez lata. Oczywiście, mowa także o przyzwyczajeniach językowych. Błędy, które zdążyły się utrwalić — czy inaczej zakorzenić — to po angielsku fossilized errors. Macie takie w swoim repertuarze?

Tym razem chcemy zwrócić Waszą uwagę na trzy struktury gramatyczne, które kręcą się wokół przyzwyczajeń, a które ze względu na podobieństwo są często mylone i dlatego czasem stają się takimi utrwalonymi błędami. Domyślacie się, o jakie struktury chodzi? Oto one:

Podobne, prawda? We wszystkich pojawia się na pierwszy rzut oka ten sam składnik: used to. Trzeba jednak zwrócić uwagę na elementy, którymi jest otoczony w zdaniu.

used to do something

Pierwszą z tej serii konstrukcją, którą poznajemy w toku nauki języka angielskiego jest used  + to-infinitive, czyli:

Used jest tutaj głównym czasownikiem i występuje tylko w czasie przeszłym, ponieważ tej struktury używamy w odniesieniu do przeszłości, gdy chcemy powiedzieć, że jakieś czynności się zwyczajowo powtarzały albo że trwał jakiś stan. Zwykle zaznaczamy tym samym, że teraźniejszość jest już inna, np:

Ponieważ mowa o wydarzeniach minionych, można oczywiście wyrazić to także (jeśli ktoś woli) za pomocą form czasu Past Simple:

used to — przeczenia i pytania

A co z przeczeniem i pytaniem w tej konstrukcji zdania? Nic trudnego! Ponieważ used w formie twierdzącej ma końcówkę -ed jak każdy inny czasownik regularny, w przeczeniu i pytaniu zastosujemy zasady dla czasu Past Simple, czyli pojawi się operator did, a końcówka -ed zniknie, pozostawiając formę use.

Przeczenia:

Pytania:

Dla podsumowania informacji o tej konstrukcji mamy dla Was nasączony nią dialog domowej roboty:

Teraz mała dygresja, która być może niektórym z Was trochę rozjaśni w głowach. Pod jednym z ćwiczeń gramatycznych naszego serwisu językowego pojawiło się w komentarzu pytanie, które dotyczyło poniższego przykładu:

Internautę zdziwiło użycie used to . Jeśli przyjrzycie się temu zdaniu w porównaniu z przykładami z konstrukcją used to, które przedstawiliśmy Wam wyżej, powinniście zauważyć, że pojawił się jakiś niepasujący element:

W żadnym z wcześniejszych przykładów na zastosowanie konstrukcji used to do something nie było czasownika to be, prawda? Skąd zatem forma are? Już wyjaśniamy. Wskazany przez internautę przykład nie mówi o tym, co zwyczajowo było robione w przeszłości. Kluczowa część tego zdania to po prostu strona bierna czasownika use — używać:

Dla zainteresowanych (tak poza głównym tematem) inne przykłady na stronę bierną z czasownikiem use:

Podsumowując dygresję — warto zapamiętać, że konstrukcja used to do something, która mówi o powtarzalnych czynnościach lub utrzymującym się stanie w przeszłości, nie ma stałego elementu, którym byłby czasownik to be.

used to i would — podobieństwa i różnice

Gdy mówimy o powtarzających się czynnościach lub charakterystycznym, zwyczajowym zachowaniu w przeszłości, możemy także użyć would:

Nie szarżujcie jednak z would w takim kontekście. Trzeba pamiętać, że nie zastosujemy go tak jak used to, jeśli mówimy o stanie:

get used to doing something

Przyzwyczailiście się już do naszego blogowego stylu? Teraz kilka słów właśnie o przyzwyczajaniu się. Zachęcamy do zapoznania się z kolejną strukturą gramatyczną, którą naszpikowaliśmy — mamy nadzieję, że w granicach rozsądku — poniższy dialog:

W dialogu wykorzystano strukturę, którą tłumaczymy przyzwyczaić się do (robienia) czegoś:

Doing ujęliśmy w nawias, bo ta forma jest tu opcjonalna — możemy użyć także rzeczownika, czyli:

Jak już zapamięta się ten wzór, wystarczy odpowienio odmienić czasownik get, tzn. użyć czasu lub struktury gramatycznej, która jest potrzebna do wyrażenia naszej myśli, a potem wstawić pozostałe elementy:

Od samego powtarzania przykładów można schudnąć... A przynajmniej rozprostować zmarszczki wokół ust.

Przeanalizujcie kolejne przykłady. Chyba nie jest to takie trudne, prawda?

be used to doing something

Ostatnia z trzech struktur wspomnianych na początku to być do czegoś przyzwyczajonym (inaczej być nawykłym, mieć w zwyczaju) i — uwaga — tutaj używamy czasownika to be.

Jak widzicie, jej obowiązkowe elementy to czasownik to be (oczywiście w zdaniu odmienimy go przez osoby), do którego dodajemyused + to oraz gerundium, czyli rzeczownik odczasownikowy (doing) lub zwykły rzeczownik. Sprawdźmy, jak to działa w naszym dialogu:

Wyróżnione są dwa miejsca — tutaj akurat użyliśmy konstrukcji to be used to (doing) something w formie przeczącej, bo tak zadziałała fantazja Waszej oddanej autorki. Jak widzicie, podstawą do tworzenia przeczeń (a także pytań) jest czasownik to be, który jest jednym z elementów tej konstrukcji. Spójrzcie na przykłady w czasie teraźniejszym i przeszłym:

Po tej sporej porcji gramatyki, poświęćmy trochę uwagi słownictwu związanemu z nawykami i przyzwyczajeniami.

nawyki w angielskich słownictwie — idiomy i inne wyrażenia

Na początku artykułu wspomnieliśmy, że nawyków nie jest łatwo się pozbyć. Oczywiście, nie wszystkie są szkodliwe i walka z nimi czasem nie ma większego sensu. Nie każdy niewolnik własnych przyzwyczajeń (creature of habit) wymaga natychmiastowego ratunku. Jeżeli dziadek zawsze przy śniadaniu czyta gazetę, nie trzeba wyrywać mu jej z rąk. Może lepiej pogodzić się z tym, że that's how he rolls, czyli w wolnym tłumaczeniu on już tak ma. Dziadek swoje przeżył i zasługuje na odrobinę przyjemności. A może po prostu ma zbyt niskie ciśnienie i poranna dawka wiadomości doskonale się tu sprawdza.

Ostatecznie, zawsze możemy uciec się do znanego powiedzenia:

Jakie jeszcze wyrażenia dotyczące nawyków znajdziemy w języku angielskim? Zacznijmy od tych, w których pojawia się słowo habit.

habithabit

zwyczaj, przyzwyczajenie, nawyk

routineroutine

rutyna, ustalony porządek

Inne przydatne wyrażenia:

Macie już plany na najbliższy weekend? Może zamiast porannej gazety, do śniadania poczytacie nasze artykuły? A najlepiej pójdźcie jeszcze dalej: