Malapropism, czyli przez trudy do gniazd, tfu! gwiazd

Przejęzyczenia #2

Jak to mówiła moja prababcia, nie mogę tak dłużej bezczelnie siedzieć – pora zabrać się za robotę i napisać kolejny felieton. Babcia oczywiście nie uważała, że jesteśmy bezczelni. W domu wszyscy wiedzieliśmy, że ma na myśli bezczynne siedzenie. W każdym razie – taką interpretację przyjęliśmy. ;)

Swoim ponaglaniem do pracy babcia dołączyła do grona mniej lub bardziej znanych osób, którym zdarza się użyć wyrazu o znaczeniu niepasującym do kontekstu zamiast wyrazu o podobnym brzmieniu i odpowiednim znaczeniu. Taka omyłka słowna to malapropizm (po angielsku malapropism), a nazwa tego zjawiska pochodzi od postaci fikcyjnej. Mrs Malaprop, bohaterka komedii, którą w 1775 napisał Richard Brinsley Sheridan, z dużą częstotliwością wstawiała do wypowiedzi błędne słowa, co prowadziło do komicznych efektów. Nazwisko wybrane przez autora sztuki dla swojej bohaterki jest najprawdopodobniej nawiązaniem do słowa malapropos, czyli niestosownie, nie na miejscu, które to z kolei pochodzi od francuskiego mal à propos.

Użycie jakiegoś słowa w niewłaściwym kontekście może być skutkiem nieznajomości danego wyrazu albo po prostu przejęzyczenia. Cokolwiek byłoby powodem błędu, jego humorystyczny efekt zazwyczaj rozładowuje atmosferę i powoduje, że na błąd patrzymy łaskawym okiem.

Nie, powyższe zdanie to nie cytat z mojej babci, ale jedna z wypowiedzi Mrs Malaprop, która aligatora (alligator) pomyliła z alegorią (allegory). A teraz coś z repertuaru Mike'a Tysona:

Sławny bokser chciał wyrazić obawę przez odejściem w zapomnienie, czyli angielskie oblivion. Po zapoznaniu się z tą wypowiedzią na pewno na długo go zapamiętamy.

W internecie można znaleźć dużo zabawnych wypowiedzi byłego prezedenta USA, George'a W. Busha. To on jest podobno autorem wyrażenia broń masowej produkcji:

Prezydentowi chodziło zapewne o broń masowego rażenia, czyli weapons of mass destruction.

Inne wyrazy z języka anielskiego, tfu! angielskiego, które aż się proszą o wykorzystanie do zabawy, to np.:

Prawda, że malapropizm to ciekawe zagadnienie? Możecie o nim podyskutować na lekcjach angielskich konserwacji. ;)